Eva. Carry van Bruggen

"'Wat heb jij...?'
Ebner geeft antwoord.

'Ze is misschien niet gewoon... dat er zo openlijk... over die dingen gesproken wordt...'

'Zij...?!' Zó zou iemand een mes naar je toe kunnen gooien.

'Zij?! Zij moet wel de preutse spelen. Die mannengek... die flirt... die jongensgek... niet eens vertrouwd bij de jongens van de hoogste klas. Met mijn eigen man zou ik haar nog geen uur alleen willen laten...'" (p. 110)

Eva is jonge vrouw die als onderwijzeres op een lagere school werkt. Ze houdt het beeld hoog naïef en onschuldig te zijn. De lezer volgt Eva in haar warrige mijmeringen, die kaatsen tussen schaamte en vurige verlangens, en ontdekt dat het tegendeel waar is. Toch ziet Eva de zonzijde niet. Ze concludeert dat "het einddoel van alle wijsheid is het rustig tegemoetzien van de dood." (p. 222)

Eva (1927) van Carry van Bruggen is een tijdsbeeld van een zelfstandige joodse vrouw uit de gegoede burgerij tijdens het interbellum. Uit Eva blijkt dat Van Bruggen de literaire klassiekers kende en volgens de normen van de toonaangevende buitenlandse literatuur schreef. De norm die niet zoals tegenwoordig door de verkoopcijfers wordt bepaald, maar door literatuurcritici. En dat roept de discussie op over wat literatuur heden ten dage is. Vijftien jaar geleden bestempelde men Palmen en Hemmerechts nog als pulp, nu durven zichzelf respecterende critici aan types als Vuijsje met droge ogen een literatuurprijs te geven.

Een klassieker op z'n tijd plaatst het huidige literaire klimaat in een relatieve context. Ik ben benieuwd welke hedendaagse boeken de tand des tijds gaan overleven.